Onderzoek bureaucratisering

De literatuur over bureaucratie kan in twee groepen worden onderverdeeld. De eerste groep omvat de literatuur omtrent de bruikbaarheid van het begrip bureaucratie zoals Weber dat uitwerkte. De tweede groep literatuur betreft het empirisch onderzoek naar (de ontwikkeling van) bureaucratie. Ook die literatuur omvat honderden zo niet duizenden titels. Ofschoon ze wat ouder zijn, zijn de bibliografieën van Eisenstadt en Sheriff nog steeds bruikbaar. Voor meer recente titels over bureaucratie zal. men moeten zoeken in de empirische studies. In ons land is het onderzoek naar de ontwikkeling van het ambtelijk apparaat begonnen door Van Braam (in 1957) en gerepliceerd en geactualiseerd door Van der Meer en Roborgh (in 1993). Veel onderzoek is beschikbaar naar hogere ambtenaren en specifieke hoge bestuursfuncties zoals kamerleden, ministers, de Commissaris van de Koningin en secretarissen-generaal. In de ontwikkeling van het ambtelijk apparaat als zodanig en in de ontwikkeling die specifieke hoge bestuursfuncties hebben ondergaan is een duidelijke bureuaucratiseringstendens waar te nemen, al was het alleen maar in termen van deskundigheid.

Veel onderzoek naar ambtenaren is gedaan in de context van een onderzoek naar de organisatie van de overheid. In ons land zijn enkele algemene overzichten geschreven over de ontwikkeling van departementen van algemeen bestuur. Belangrijke empirische studies over de ontwikkeling van het Ministerie van Binnenlandse Zaken zijn geschreven door Boels over de periode 1798-1806 en door Van IJsselmuiden over de periode 1813-1940. Tevens zijn in ons land enkele algemene en empirische studies verschenen over de ontwikkeling van het lokale bestuur, waarin tevens aandacht wordt geschonken aan bureaucratisering (zie voor die literatuur paragraaf 5). In het algemeen heeft in ons land de ontwikkeling van de organisatiestructuur van de overheid de meeste aandacht getrokken. De belangstelling voor functionarissen is wat minder omvangrijk, terwijl het functioneren van de overheid slechts beperkt aandacht krijgt.

Scroll naar boven