De sociale wetenschappen en het recht

De beoefenaren van de rechtssociologie, -antropologie, en -psychologie in Nederland en Vlaanderen vormen tezamen de Vereniging voor de Sociaal-Wetenschappelijke bestudering van het Recht (VSR), die het tijdschrift Recht der werkelijkheid uitgeeft.

Zie over het rechtssociologisch en rechtsantropologisch onderzoek:

  • Vakgroep Rechtsfilosofie, Rechtssociologie en Rechtsinformatica Groningen, Een kennismaking met de rechtssociologie en de rechtsantropologie, Nijmegen, 1992
  • C.J.M. Schuyt, Tussen macht en moraal. Over de plaats van het recht in verzorgingsstaat en democratie, Alphen aan den Rijn/Brussel, 1983
  • C.J.M. Schuyt, Rechtssociologie. Een terreinverkenning, Rotterdam, 1971.

Zie voor wat betreft de rechtspsychologie, die zich sinds de jaren zeventig meer en meer tot een zelfstandige tak van wetenschap heeft ontwikkeld:

  • P.J. van Koppen, D.J. Hessing, en H.F.M. Crombag (red.), Het hart van de zaak. Psychologie van het recht, Deventer, 1997
  • P.J. van Koppen, en H.F.M. Crombag (red.), De menselijke factor. Psychologie voor juristen, Arnhem, 1991
  • P.J. van Koppen, D.J. Hessing, en G. van den Heuvel (red.), Lawyers on Psychology and Psychologists on Law, Amsterdam/Lisse, 1988.

Binnen de Nederlandse politieke wetenschap vormt het recht een relatief verwaarloosd terrein.

Zie: J.Th.J. van den Berg, Politieke wetenschap en de derde macht, in: Acta Politica, 26 (1991), pp. 257-268, aldaar p. 257.

Vergelijk voorts:

  • M.P.C.M. van Schendelen, Naschrift, in: Acta Politica, 22 (1987), p. 86
  • H. van Maarseveen, Rechtspoliticologie gevraagd…, in: Acta Politica, 22 (1987), p. 85.

Dit in tegenstelling tot de Verenigde Staten, waar vanouds juist op ruime schaal onderzoek wordt verricht naar de politieke rol van de rechter.

Zie voor een recent overzicht: J.B. Gates, en Ch. A. Johnson (red.), The American courts. A critical assessment, Washington, DC, 1991.

Overigens kan men met betrekking tot Europa, de oogst van de afgelopen jaren overziende, enigszins chargerend spreken van de opkomst van de rechtspoliticologie. De reden hiervoor is dat in het bijzonder Amerikaanse politicologen zich intensiever dan voorheen tevens met de politieke rol van de rechter in Europa zijn gaan bezighouden. Zo zijn er thans zowel belangrijke politicologische studies – zij het vooralsnog dus overwegend van Amerikaanse origine – over de politieke rol van de rechter in Europa in het algemeen, als over het Duitse federale constitutionele hof, de Franse constitutionele raad en het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen in het bijzonder. Hiervoor zij verwezen naar de bovengenoemde themanummers van internationale politicologische vaktijdschriften als Policy Studies Journal en Comparative Political Studies uit respectievelijk 1990 en 1994 alsmede de eveneens reeds genoemde bundels Judicial Politics and Policy-Making in Western Europe (1992) en The Global Expansion of Judicial Power (1995).

Scroll naar boven