Internationaal Gerechtshof

Omdat staten als de VS en de Sovjet-Unie geen lid van het Permanente Hof van Internationale Justitie waren en dit een sterk Europees karakter had, werd in San Francisco bij de oprichting van de VN besloten dat een nieuw internationaal hof deel van de Verenigde Naties zou worden (hoofdstuk XIV van het Handvest, artikelen 92-96). Voortaan waren alle leden van de VN partij bij het statuut van het Internationaal Gerechtshof (International Court of Justice, ICJ). Dit statuut werd op 26 juni 1945 aangenomen en trad op 24 oktober in werking. Het Permanente Hof kwam toen voor het laatst bij elkaar om te regelen dat zijn archieven en bezittingen aan het nieuwe hof werden overgedragen. Begin 1946 koos de eerste algemene vergadering van de VN in Londen de eerste rechters en besloot het hof zijn eerste zitting in Den Haag te houden. Onderhandelingen van de VN met het bestuur van de Carnegie Stichting over het gebouw van het Vredespaleis leidden er in 1946 toe dat ook dit internationale hof daarin gevestigd werd. De eerste zitting had in april-mei 1946 plaats. De opening werd bijgewoond door prinses Juliana en prins Bernhard.

Toen begin jaren zestig behoefte aan meer kantoorruimte ontstond en de VN de kosten hiervoor niet kon dragen, kwamen de kosten voor renovatie en nieuwbouw voor rekening van de Nederlandse regering, net als in Genève waar de Zwitserse regering de renovatie van het “Palais des Nations” had bekostigd. In 1978 opende koningin Juliana de nieuwe vleugel van het Vredespaleis. In 1996 werd een eerste Nederlander als rechter van het Internationaal Gerechtshof gekozen (P.H. Kooijmans). Eerder traden twee Nederlanders op als ad hoc-rechter (J. Offerhaus in 1958 en W. Riphagen in 1969-1970). Nederland was betrokken bij drie van de ruim honderd zaken die het hof behandelde. In 1958 deed het hof uitspraak in een geschil met Zweden over het uit 1902 daterende verdrag inzake voogdijschap van kinderen, in 1959 over grensgebieden met België en in 1969 over de verdeling van het continentale plat in de Noordzee met Duitsland.

Zie voor het Internationaal Gerechtshof:

  • A. Eyffinger, The International Court of Justice 1946-1996, Den Haag, 1996
  • S. Rosenne, The World Court. What It is and how It works, Dordrecht, 1989. 
Scroll naar boven