Overige hindoes

Behalve uit Suriname kwamen ook kleine groepen hindoes uit andere landen. Zo emigreerden hindoes rechtstreeks uit India en vestigde zich een kleine groep hindoeïstische Oegandezen in Nederland, die eind jaren zeventig het schrikbewind van Idi Amin ontvluchtte. Samen met de Surinaamse hindoes zou men deze groepen als „eigenlijke” hindoes kunnen aanduiden: personen van Indiase afkomst en geboren uit hindoe ouders.

Een tweede categorie betreft de aanhangers van Indiase goeroes als de Ramakrishna, de (Hare-)Krishna en de Sai Baba bewegingen. Een recent overzicht noemt twaalf van deze bewegingen, die alle in Nederland actief zijn. Zij zijn minder op ritueel gericht dan de „eigenlijke” hindoes en leggen vooral het accent op het verwerven van kennis. Vele van deze inzichten hebben ook hun weg gevonden bij de Surinaamse hindoes. Omgekeerd is de belangstelling echter vrijwel nihil.

Een derde categorie betreft organisaties die wel de hindoeïstische leer of praktijk (bijvoorbeeld yoga) uitdragen, maar dat doen op een aan de westerse cultuur aangepaste wijze. Onder andere via cursussen worden anderen in kennis gebracht met elementen uit de hindoeïstische traditie. Deelnemers aan deze activiteiten, die vaak een vrijblijvend karakter hebben, kunnen uiteraard niet als hindoes worden aangeduid. Een enkele organisatie heeft echter erkenning van meer officiële hindoezijde gekregen. Het eerder genoemde overzicht noemt minstens twaalf van deze organisaties, die in Nederland actief zijn.

Tenslotte is er nog een categorie „grensgevallen”: bewegingen die wel een hindoeïstische achtergrond hebben, maar zichzelf niet als zodanig aanduiden. De bekendste is de Bhagwan beweging, later Osho genoemd. Begin jaren tachtig kon deze beweging, waarvan de aanhangers herkenbaar waren aan hun oranje kleding (sannyasa) en halsketting op een tamelijk grote populariteit bogen. In Nederland waren niet minder dan 27 goed georganiseerde meditatiecentra actief, naast eigen bedrijfjes en tijdschriften. Internationaal centrum was de in 1981 gestichte stad Rajneeshpuram in de Amerikaanse staat Oregon. De beweging verliep echter in de tweede helft van de jaren tachtig door conflicten en financiële malversaties. Bhagwan zelf trok zich terug in het oude centrum in Pune (India), waar hij in 1990 overleed. Na zijn dood bleef er weinig van zijn oorspronkelijke imperium over. In Nederland worden nog slechts in enkele centra bijeenkomsten met meditaties en videovoorstellingen gehouden.

Voor verdere informatie, zie: J.P. Schouten, „Nieuwe wegwijzer in hindoeïstisch Nederland”, in: Religieuze bewegingen in Nederland, 23 (1991), pp. 49-97.

Scroll naar boven