Strategie

Een strategie ten slotte heeft betrekking op de wijze waarop een sociale bewegingsorganisatie de beschikbare hulpmiddelen inzet met het oog op het gestelde doel. Er kunnen vijf strategieën onderscheiden worden: overhalen, argumenteren, demonstreren, procederen en contesteren.

Overhalen houdt in dat de organisatie haar doel tracht te bereiken door de gezagdrager te belonen voor goed gedrag, bijvoorbeeld door steun aan politieke partijen bij verkiezingen. Voorwaarde voor overhalen is dat een organisatie over lokmiddelen beschikt.

Als een actor argumenteert, poogt hij zijn doel te verwezenlijken door de overheid of een andere gezagdrager van zijn gelijk te overtuigen.

Door te demonstreren kan een groepering laten zien dat velen achter de gestelde eisen staan en gebruikt zij met andere woorden de macht van het getal.

Procederen als strategie houdt in dat een organisatie probeert haar doel langs juridische weg te bereiken, door een aanklacht in te dienen of een administratiefrechtelijke dan wel civielrechtelijke procedure aan te spannen.

Contesteren behelst dat een actor zijn zin wil krijgen door een gezagdrager schade te berokkenen. Contesteren is niet per definitie illegaal en gewelddadig; er zijn ook legale en vreedzame vormen van contesteren, zoals een staking en de verspreiding van negatieve publiciteit over een gezagdrager. Een oproep om geen benzine van een bepaalde oliemaatschappij te kopen, is in beginsel niet strafbaar. Er zijn ook illegale doch geweldloze vormen van contesteren, bijvoorbeeld de vreedzame blokkade van een kerncentrale. Daarnaast kan contesteren illegale en gewelddadige vormen aannemen, variërend van ordeverstoringen tot terreuraanslagen. In het geval van contesteren maakt een organisatie gebruik van dwangmiddelen.

Natuurlijk hoeft een organisatie niet voor één strategie te kiezen; de meeste actoren gebruiken verschillende strategieën. Niettemin bestaan er binnen sociale bewegingen duidelijke accentverschillen in de strategieën van de verschillende participerende organisaties. Sommige clubs argumenteren en procederen vooral, andere demonstreren en contesteren, zij het met mate, want gewelddadige acties komen in ons land niet veel voor. Sociale bewegingsorganisaties beschikken veelal niet of nauwelijks over lokmiddelen, zodat zij eenvoudig niet in staat zijn gezagdragers over te halen.

Om een goed beeld van een sociale beweging te krijgen, dient men niet alleen een overzicht te hebben van de kenmerken van de afzonderlijke sociale bewegingsorganisaties, maar ook van de relaties tussen de organisaties die deel uitmaken van dezelfde sociale beweging (de interne relaties van een sociale beweging) en de relaties van sociale bewegingsorganisaties met andere actoren (de externe relaties van een sociale beweging).

Scroll naar boven