Uitwendige geschiedenis van de Nederlandse politieke partijen

In de paragrafen 2.1 t/m 2.4 wordt per politieke stroming de uitwendige geschiedenis (oorsprong, oprichting, opheffing, splitsing, fusie, etc.) van de in de Tweede Kamer vertegenwoordigde politieke partijen kort aangeduid. Tevens wordt aan het eind van deze beschrijvingen telkens een overzicht gegeven van de voornaamste literatuur over de betreffende politieke stroming. In paragraaf 2.5 wordt een aantal partijen genoemd, die niet bij de vier politieke hoofdstromingen kunnen worden ingedeeld.

Voor bibliografische overzichten zie: A.A. de Jonge, Geschiedschrijving over de Nederlandse politieke partijen, in: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, deel 91 (1976), nr. 1, pp. 94-105.

Zie tevens de uitgebreide reactie hierop van I. Lipschits, Geschiedschrijving over de Nederlandse politieke partijen. Reactie en aanvulling, in:

  • De beredeneerde bibliografieën in de delen 13, 14 en 15 van de nieuwe Algemene Geschiedenis der Nederlanden, Bussum, 1978, 1979 en 1982. Daarin met name de gedeeltes behorende bij de volgende hoofdstukken: C.A. Tamse, De politieke ontwikkeling in Nederland 1874-1887 (deel 13, pp. 207-224); J.T. Minderaa, De politieke ontwikkeling in Nederland 1887-1914 (deel 13, pp. 431-478); J. Bosmans, Het maatschappelijk-politieke leven in Nederland 1918-1940 (deel 14, pp. 200-254); J. Bosmans, Het maatschappelijk-politieke leven in Nederland 1945-1980 (deel 15, pp. 269-316)
  • Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, deel 91 (1976), nr. 3, pp. 455-488;

Genoemde hoofdstukken uit de Algemene Geschiedenis der Nederlanden zijn later opgenomen in: J.C. Boogman, et al., Geschiedenis van het moderne Nederland: politieke, economische en sociale ontwikkelingen, Houten, 1988.

Voor algemene literatuur over politieke partijen en stromingen zie:

  • R.A. Koole, Politieke partijen in Nederland: ontstaan en ontwikkeling van partijen en partijstelsel, Utrecht, 1996
  • J. van Putten, Politieke stromingen, Utrecht, 1985
  • P. Lucardie, Nederland Stromenland: een geschiedenis van de politieke stromingen, Leiden, 1985
  • I. Lipschits, Politieke stromingen in Nederland: inleiding tot de geschiedenis van de Nederlandse politieke partijen, Deventer, 1982, derde druk (eerste druk: 1977)
  • W. Banning, Hedendaagse sociale bewegingen, Arnhem, 1977, tiende druk (eerste druk: 1938)
  • L. Sinner, De wortels van de Nederlandse politiek: de tweeënveertig politieke partijen sinds 1848, Amsterdam, 1973
  • H.G. Lem, Kaart van politiek Nederland, Kampen, 1962
  • H. Daalder, Nederland: het politieke stelsel, in: L . van der Land (red.), Repertorium van de Sociale Wetenschappen, Amsterdam, 1958, pp. 213-238
  • C.K. Elout, Onze politieke partijen, Amsterrdam, 1919, tweede druk (eerste druk: 1913)
  • C.E. van Koetsveld, Het ontstaan, de beginselen en de geschiedenis van onze politieke partijen, Rotterdam, z.j.
  • D. Hans, Parade der politieke partijen. Korte schets van het partijenwezen in Nederland, Putten, z.j.

Voor de geschiedenis van politieke partijen zijn voorts van belang overzichtswerken betreffende de politieke en parlementaire geschiedenis, zoals:

  • H. Daalder, Politieke Instellingen en Politieke Partijen, in: F.L. van Holthoon (red.), De Nederlandse samenleving sinds 1815: wording en samenhang, Assen/Maastricht, 1985, pp. 305-339
  • Algemene Geschiedenis der Nederlanden, delen 13, 14 en 15, Bussum, 1978, 1979, en 1982
  • Staatkundige vormgeving in Nederland. Deel I: 1840-1940, door P.J. Oud (oorspronkelijke titel: Honderd Jaren: hoofdzaken der Nederlandsche staatkundige geschiedenis, 1840-1940, Assen, Van Gorcum, 1946), Assen Van Gorcum, 1997. Deel II: De tijd na 1940, door J. Bosmans (eerder verschenen in: Honderd Jaren: een eeuw van staatkundige vormgeving in Nederland, 1840-1940, 7e t/m 9e druk), Assen, Van Gorcum, 1997.

Zie voorts de literatuurvermeldingen bij hoofdstuk A0100, paragraaf 1.

Voor de bestudering van de geschiedenis van politieke partijen zijn tevens ego-documenten en biografieën van groot belang. Deze zijn niet bij de literatuur in de volgende paragrafen opgenomen, maar zijn te vinden in hoofdstuk A0200.

Scroll naar boven