De eerste „parlementaire” vergadering op Europees niveau was de „Gemeenschappelijke Vergadering” van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EKSG) met 78 leden. Deze vond plaats in 1952. Vanaf 1958 werd de naam veranderd in „Europees Parlement” met uitbreidingen van het aantal lidstaten in 1973, 1979, 1981 en 1986. Van 1952 tot 1973 waren zes lidstaten vertegenwoordigd en in 2000 zijn het er vijftien. Het aantal leden nam dientengevolge toe van 142 in 1958 tot 518 in 1986 en 626 in 1999.
Tabel 10. Vertegenwoordiging van vrouwen in de door het Nederlandse parlement aangewezen en rechtstreeks gekozen Nederlandse delegatie in het Europees Parlement, absoluut en percentages, 1952-1999 (a).
|
Europees Parlement |
|||
|
Mannen en |
|||
|
Jaren |
Vrouwen |
Vrouwen |
% Vrouwen |
|
1952 (b) |
10 |
1 |
10,0 |
|
1962 |
14 |
1 |
7,1 |
|
1973 (c) |
13 |
1 |
7,7 |
|
1979 |
25 |
5 |
20,0 |
|
1984 |
25 |
7 |
28,0 |
|
1989 |
25 |
7 |
28,0 |
|
1994 |
31 |
10 |
32,3 |
|
1999 |
31 |
11 |
35,5 |
a. Vanaf de oprichting van het Europees Parlement in 1952 (toen nog de Gemeenschappelijke Vergadering van de EGKS), tot de eerste rechtstreekse verkiezingen in 1979, werden de leden van het Europees Parlement indirect gekozen door en uit de nationale parlementen van de lidstaten.
b. Peildata zijn: 26 augustus 1952, 1 januari 1962 en 1april 1973.
c. Het eerste jaar dat de Algemene Vergadering uit afgevaardigden van negen landen was samengesteld.
Bron: 1952, 1962, 1973: Europese Gemeenschappen – Europees Parlement, Een parlement in volle ontwikkeling. 1952-1988. Luxemburg, derde editie 1989; 1984, 1989: CBS, Statistisch Zakboek, 1988, 1990, 1995, 1999.
Tot 1979 wezen de nationale parlementen uit hun midden leden aan voor het Europees Parlement, met als gevolg dat de leden in het Europees Parlement een dubbelmandaat hadden. Het absolute aandeel vrouwen in de Nederlandse delegatie was in deze jaren telkens één, in percentages tussen de 7 % en 10 %, ongeveer gelijk aan het percentage vrouwen in de Tweede Kamer in diezelfde periode. Na de rechtstreekse verkiezingen in 1979 verdubbelde het percentage vrouwen in de Nederlandse delegatie tot 20 % om in 1983 en 1989 uit te komen op 28 % en in 1999 op 35 %.
Tabel 11. Nederlandse vrouwen in het Europese Parlement, 1952-1999 (a).
|
Leden Europees Parlement |
Nederlandse Fractie/Partij |
Eerste/ Tweede Kamer |
Zittings- periode |
|
Aangewezen leden |
|||
|
(1952-1978) |
|||
|
M.A.M. Klompé |
KVP |
Tweede Kamer |
1952 – 1956 |
|
J. Schouwenaar-Franssen |
VVD |
Eerste Kamer |
1960 – 1963 |
|
J.C. Rutgers |
ARP |
Tweede Kamer |
1963 – 1967 |
|
N. Barendregt |
PvdA |
Tweede Kamer |
Maart ’73 – Juni ’73 |
|
J.B. Krouwel-Vlam |
PvdA |
Tweede Kamer |
1977 – 1979 |
|
Rechtsstreeks gekozen leden |
|||
|
(vanaf 1979) |
|||
|
E.C.A.M. Boot |
CDA |
Niet |
1979 – 1989 |
|
S. Dekker |
D’66 |
Niet |
1979 – 1981 |
|
I. van den Heuvel |
PvdA |
Niet |
1979 – 1989 |
|
J.B. Krouwel-Vlam |
PvdA |
Niet |
1979 – 1984 |
|
J.R.H. Maij-Weggen |
CDA |
Niet |
1979 – |
|
nov. ’89 (b) |
|||
|
1994 – |
|||
|
H. d’Ancona |
PvdA |
Niet |
1984 – |
|
nov. ’89 (b) |
|||
|
1994 – 1999 |
|||
|
J.E.S. Larive |
VVD |
Niet |
1994 – 1999 |
|
Y.M.C.Th. van Rooy |
CDA |
Niet |
24-7-’84/ |
|
29-10-’86 (b) |
|||
|
P.B.M. van Dijk |
CPN/G.Links |
Niet |
1986 – 1999 |
|
M.M. van den Brink |
PvdA |
Niet |
1989 – 1994 |
|
A.M.C. Goedmakers |
PvdA |
Niet |
1989 – 1994 |
|
K.M.H. Peijs |
CDA |
Niet |
1989 – |
|
M.J.A. van Putten |
PvdA |
Niet |
1989 – 1994 |
|
M.G.H.C. Oomen-Ruijten |
CDA |
Niet |
1989 – |
|
L.G.L. van Bladel |
PvdA |
Niet |
1994 – 1999 |
|
J.L.A. Boogerd-Quaak |
D66 |
Niet |
1994 – 1999 |
|
P.C. Plooij-van Gorsel |
D66 |
Niet |
1994 – |
|
K.M. Buitenweg |
Groen-Links |
Niet |
1999 – |
|
J. v. d. Burg |
PvdA |
Niet |
1999 – |
|
D. Corbey |
PvdA |
Niet |
1999 – |
|
L. v. d. Laan |
D66 |
Niet |
1999 – |
|
M. Martens |
CDA |
Niet |
1999 – |
|
M.J. Sanders-ten Holte |
VVD |
Niet |
1999 – |
|
J. Swiebel |
PvdA |
Niet |
1999 – |
a. Stand per september 1999.
b. Verliet parlement vanwege benoeming in de Nederlandse regering.
Bron: Europese Gemeenschappen – Europees Parlement, Een parlement in volle ontwikkeling 1952-1988, Luxemburg, 1989. Voorlichtingsbureau Europees Parlement, De 25 Nederlanders in het Europees Parlement, Den Haag, 1990; Europese Almanak, Europese Commissie Bureau in Nederland, 1999.
Ook in de delegaties van de overige EU-landen in het Europees Parlement is het aandeel van vrouwen vrij hoog, vergeleken bij de vertegenwoordiging van vrouwen in de nationale parlementen. Ook hier geldt als verklaring dat met uitzondering van Groot Brittannïe, alle landen het systeem van proportionele vertegenwoordiging hanteren voor het kiezen van de leden van het Europees Parlement, terwijl bij de nationale parlementsverkiezingen meer landen het meerderheidsstelsel hanteren. Na de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 1999 is het aandeel van vrouwelijke Europarlementariërs opgelopen tot 30%.
Tabel 12. Vrouwen in het Europees Parlement
|
Verkiezingsjaar |
Totaal aantal leden |
Aantal vrouwen |
% Vrouwen |
|
1979 |
410 |
66 |
16.1 |
|
1984 |
518 |
83 |
16.0 |
|
1989 |
518 |
103 |
19.9 |
|
1994 |
567 |
147 |
25.9 |
|
1999 |
626 |
187 |
29.9 |
Bron: European Women´s Lobby, 1999, Brussel.