Kabinetten vanaf 1848

Vanouds publiceert het jaarboek Parlement en Kiezer een uitvoerige „tabel van ministeries”. Deze is tot basis genomen van de hier volgende overzichten van de kabinetten die sinds 1848 zitting hebben gehad. Aangetekend dient te worden dat geen eenstemmigheid bestaat over de vraag wanneer een kabinet eindigt en een nieuw kabinet optreedt. Sommigen spreken bijvoorbeeld van twee kabinetten-Biesheuvel: het kabinet-Biesheuvel I, dat zat tussen 6 juli 1971 en 18 juli 1972 toen twee ministers van DS’70 ontslag namen, en vervolgens een nieuw kabinet-Biesheuvel II, dat nadien optrad nadat een reconstructie van het eerste kabinet-Biesheuvel niet mogelijk was gebleken en dat functioneerde van 9 augustus 1972 tot het optreden van het kabinet-Den Uyl op 11 mei 1973. Anderen beschouwen dit „tweede kabinet-Biesheuvel” zonder meer als een voortzetting van het eerste kabinet minus de twee afgetreden ministers.

Aan de tabel van Parlement en Kiezer is een aantal gegevens toegevoegd, in het bijzonder: de formele zittingsduur van een kabinet in dagen, de verdeling van ministers en staatssecretarissen tussen de partijen, de benoeming van informateurs en formateurs die aan de totstandkoming van een nieuw kabinet vooraf gingen, de formatieduur in dagen en het aantal Tweede-Kamerzetels waarover de partijen met ministers in het kabinet gezamenlijk beschikten. Bij het laatste cijfer moet worden aangetekend dat opeenvolgende kabinetten onderling zeer hebben verschild in de mate van werkelijke binding met „regeringsfracties” in het parlement. Het weergegeven cijfer mag daarom niet zonder meer worden gelijkgesteld met voor het kabinet minimaal-zekere steun. Gezien de afwezigheid van duidelijke partijverhoudingen vóór 1918 is het cijfer bovendien pas vanaf 1918 opgenomen. De tabel vermeldt om deze zelfde reden voor de bewindslieden pas vanaf 1918 de partijkleur.

Zie de Lijst van kabinetten sinds 1848.

Zie over de diverse kabinetten:

  • F. Becker en W. van Hennekeler, Vier jaar Balkenende, Amsterdam, 2006
  • D. Houwaart, Van Drees tot Kok. Een halve eeuw regeren, Kampen, 1998
  • J. de Vries en S. van der Lubben, Een onderbroken evenwicht in de Nederlandse politiek. Paars II en de revolte van Fortuyn, Amsterdam, 2011
  • W. Breedveld, K. Lunshof en M. van Weezel, De politieke dieren van Paars. De journalisten Breedveld, Lunshof en Van Weezel over de bewindslieden van het kabinet-Kok, Houten, 1998
  • W. Breedveld en R. Hopkins, De balans van Paars, Amsterdam, 2001
  • M. van Weezel en M. Zonneveld, De onttovering van Paars. Een geschiedenis van de kabinetten-Kok, Amsterdam, 2002
  • P. Bootsma en W. Breedveld, De verbeelding aan de macht. Het kabinet-Den Uyl 1973-1977, Den Haag, 1999
  • H.A.C.M. Notenboom, De val van het kabinet-Cals. De financiële politiek van de Katholieke Volkspartij in de parlementaire periode 1963-1967, ‘s-Gravenhage, 1991
  • D.T. Kuiper en G.J. Schutte, Het kabinet-Heemskerk (1908-1913), Zoetermeer, 2010 (jrg. 18 Jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme)
  • D.Th. Kuiper en G.J. Schutte, Het kabinet-Kuyper (1901-1905), Zoetermeer, 2001 (jrg. 9 Jaarboek voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme). 
Scroll naar boven