Tot 1983 werd de kamervoorzitter jaarlijks op voordracht van de kamer benoemd door de Koning. Sinds 1983 kiest de Tweede Kamer zelf haar voorzitter, in principe voor de gehele zitting, d.w.z. tot de volgende kamerverkiezingen.

Tot 2002 was het min of meer praktijk dat een lid van de grootste fractie het voorzittersambt vervult. Daarnaast zorgde de kamer bij haar keuze van de voorzitter ook voor de noodzakelijke continuïteit.

Voorafgaand zowel aan de verkiezing in 1989 van de kamervoorzitter – ex-minister van Onderwijs en Wetenschappen Deetman – als aan de verkiezing in 1996 van de voorzitter – ex-minister van Ontwikkelingssamenwerking respectievelijk Landbouw, Natuurbeheer en Visserij Bukman – bleek de eensgezindheid in de kamer ver te zoeken. In 1996 zou een groot deel van de kamerleden bij voorkeur voor het eerst een vrouw tot voorzitter gekozen hebben. De CDA-fractie weigerde evenwel een andere kandidaat dan de heer Bukman voor te dragen. In mei 1998 werd allereerst op basis van het nieuwe art. 4 van het reglement van orde een profielschets voor de nieuw te kiezen voorzitter vastgesteld. In deze profielschets was opgenomen dat bij gelijke geschiktheid de voorkeur uitging naar een vrouw. Enkele dagen later werd mevr. Van Nieuwenhoven (PvdA) als eerste vrouw tot voorzitter van de kamer gekozen. De dag na de kamerverkiezingen op 15 mei 2002 trad zij af als kamervoorzitter nadat de PvdA-fractie haar als fractievoorzitter had gekozen. De CDA-fractie zag er vervolgens als grootste fractie van af een kandidaat-voorzitter voor te dragen op grond van het feit dat ruim een half jaar tevoren het CDA-lid Braks voorzitter van de Eerste Kamer was geworden. Het was en is praktijk dat de voorzitters van beide kamers niet uit dezelfde partij afkomstig zijn.

In een vrije verkiezing op 28 mei behaalde voormalig ondervoorzitter en inmiddels tijdelijk voorzitter Weisglas (VVD), die zichzelf kandidaat had gesteld, 80 van de 146 uitgebrachte stemmen tegen de door haar fractie kandidaat gestelde demissionaire vice-premier Jorritsma (VVD) 41 stemmen en de LPF-kandidaat Janssen van Raay 24 stemmen. Voor de verkiezing hadden de drie kandidaten zich kort gepresenteerd en vragen uit de kamer beantwoord.

Na de kamerverkiezingen van 22 januari 2003 is eenzelfde procedure gevolgd als in mei 2002. Nadat op 30 januari precies dezelfde profielschets was vastgesteld stelden zittend voorzitter Weisglas, het CDA-kamerlid Verburg en voormalig D66-fractievoorzitter De Graaf zich kandidaat. Op 4 februari koos de kamer in een tweede vrije stemming opnieuw Weisglas – met 79 van de 145 uitgebrachte stemmen – als voorzitter.

Aan de verkiezing van de Voorzitter gaat een profielschets vooraf. In de laatste vergadering van de “oude” Tweede Kamer stelt de Kamer een ontwerp van een dergelijke profielschets vast. In de eerste vergadering van de “nieuwe” Kamer neemt de Kamer een besluit over dat ontwerp. Vervolgens kunnen Kamerleden zich kandideren en gaat de Kamer over tot de benoeming van een Voorzitter. Daarbij dient een kandidaat een absolute meerderheid te verkrijgen. Zolang in een nieuwe zitting geen Voorzitter is benoemd, treedt een oud-Voorzitter op als tijdelijk Voorzitter.

Op 29 maart 2017 koos de Tweede Kamer wederom mw. drs. K. Arib (PvdA) tot voorzitter, hoewel haar partij bij de verkiezingen van maart 2017 slechts 8 kamerzetels had bemachtigd. Er waren geen tegenkandidaten gesteld. Arib kreeg 111 van de uitgebrachte 141 stemmen. PVV en DENK toonden zich kritisch over haar herverkiezing.

Zie voor de tekst van de profielschets: Bijlage 26.033, Handelingen Tweede Kamer, 1997-1998.

Zie voor de situatie in de jaren tachtig: G. Visscher, Strijd om het Kamervoorzitterschap, in: A.W. Heringa, C.H.A. Litjens en R.E. de Winter (red.), Verhalen over de Grondwet. Ter gelegenheid van het tienjarig jubileum van de Grondwet, ’s-Gravenhage, 1993.

Artikel 6 van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer benoemt de volgende taken van de voorzitter:

Een groot aantal andere artikelen van het reglement van orde bevat meer specifieke taken en bevoegdheden van de voorzitter.

De voorzitter mag – als lid van de Kamer – het woord voeren over het onderwerp dat aan de orde is. In dat geval verlaat hij de voorzitters-stoel.

Zie voor het voorzitterschap in het algemeen: Institutionalisering van het voorzitterschap van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, doctoraalscriptie van J.J.A. Bellen, Leiden, 1984.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de voorzitters van de Tweede Kamer voor de periode van 1815 tot 1848.

Naam	In functie	Afgetreden
J. E. N. Baron van Lynden van Hoevelaken	21-09-1815	16-10-1816
Jhr. A. Ch. Membrède	23-10-1816	20-10-1817
Mr. J. P. Wickevoort Crommelin	21-10-1817	19-10-1818
Jhr. L. J. P. burggraaf de Bus de Gisignies	10-1818	18-10-1819
A. H. van Markel Brouwer	21-10-1819	10-1820
Jhr. A. C. Membréde	19-10-1820	15-10-1821
Mr. R. Metelerkamp	31-10-1821	10-1822
P. Th. Nicolaï	24-10-1822	29-03-1823
Jhr. S. J. Sandberg van Essenburg	10-1823	10-1824
P. T. Nicolaï	21-10-1824	05-03-1825
Jhr. S. J. Sandberg van Essenburg	10-1825	10-1826
L. A. Reyphins	10-1826	10-1827
Jhr. H. M. van der Goes	18-10-1827	20-10-1828
L. A. Reyphins	10-1828	10-1829
Mr. J. Corver Hooft	22-10-2819	09-1830
Mr. L. van Toulon	13-09-1830	17-10-1831
Jhr. Mr. H. M. A. J. Van Asch van Wijck	10-1831	10-1832
H. baron Collot d’Escury van Heinenoord	10-1832	10-1833
Mr. T. Sypkens	10-1833	20-10-1834
H. baron Collot d’Escury van Heinenoord	10-1834	10-1835
Mr. H. J. Dijckmeester	10-1835	10-1836
Mr. L. C. Luzac	18-10-1836	16-10-1837
M. P. D. baron Van Sytzama	18-10-1837	15-10-1838
Jhr. mr. M. W. De Jonge van Campensnieuwland	16-10-1838	21-10-1839
Jhr. mr. O. van Swinderen van Rensema	10-1839	20-10-1840
Jhr. H. Backer	10-1840	10-1841
E. W. van Dam van Isselt	20-10-1841	10-1842
Jhr. mr. D. T. Gevers van Endegeest	1842	1843
Mr. J. L. A. Leyben	21-10-1843	22-10-1844
Jhr. mr. P. van Akerlaken	22-10-1844	20-10-1845
Mr. G. J. Bruce	24-10-1845	18-10-1847
Jhr. W. Boreel van Hogelanden	10-1847	13-02-1849

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de voorzitters van de Tweede Kamer sedert 1848.

Naam	Politieke kleur	Datum K.b.	In functie	Afgetreden
Mr. J. K. baron van Goltstein		17- 02-1849	19-02-1849	20-08-1850
Mr. A.J. Duymaer van Twist		12-10-1850	12-10-1850	21-01-1851
Jhr. W. Boreel van Hogelanden		21- 02-1851	21-02-1851	17-09-1852
Mr. W. H. Dullert		24- 09-1852	24-09-1852	16-04-1853
Jhr. W. Boreel van Hogelan-den		18- 06-1853	20-06-1853	22-08-1855
Jhr. mr. D. T. Gevers van Endegeest		20- 09-1855	20-09-1855	04-07-1856
Mr. J. K. baron van Goltstein		19- 09-1856	19-09-1856	11-03-1858
W. A. baron Schimmelpenninck van der Oye		16-04-1858	17-04-1858	27-08-1858
Mr. G. C. J. van Reenen		23- 09-1858	23- 09-1858	20-09-1869
Mr. W. H. Dullert		23- 09-1869	23-09-1869	24-02-1881
Mr. C. J. F. Mirandolle		04- 03-1881	04-03-1881	19-09-1881
O. van Rees		21- 09-1881	22-09-1881	19-01-1884
Mr. E. J. J. B. Cremers		22- 01-1884	22- 01-1884	11-10-1884
Mr. A.E.. baron Mackay		20-11-1884	20-11-1884	18-09-1885
Mr. E. J. J. B. Cremers		23- 09-1885	24-09-1885	27-03-1888
Jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland		03- 05-1888	07-05-1888	15-09-1891
Mr. J. G. Gleichman		17- 09-1891	18-09-1891	17-06-1901
Mr. A.E. baron Mackay		19- 09-1901	20-09-1901	19-09-1905
Jhr. mr. J. Röell		21- 09-1905	22-09-1905	21-09-1909
Mr. W. K. F. P. graaf van Bylandt	CHU	22- 09-1909	23- 09-1909	14-09-1912
Jhr. mr. O.F.A.M.van Nispen tot Sevenaer	RK	17- 09-1912	18-09-1912	16-09-1913
Mr. H. Goeman Borgesius	Unie Lib.	18- 09-1913	17-09-1913	18-01-1917
Mr. D. Fock	Unie Lib.	25- 01-1917	25-01-1917	08-10-1920
Mr. D. A. P. N. Koolen	RK	14-10-1920	14-10-1920	05-08-1925
Jhr. mr. Ch. J. M. Ruijs de Beerenbrouck	RKSP	17- 09-1925	17-09-1925	10-08-1929
Mr. J. R. H. van Schaik	RKSP	19- 09-1929	18-09-1929	12-05-1933
Jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck	RKSP	21- 05-1933	31-05-1933	17-04-1936
Mr. P. J. M. Aalberse	RKSP	06-05-1936	07-05-1936	09-11-1937
Mr. J.R.H. van Schaik	RKSP	11-11-1937	11-11-1937
Mr.J.R.H. van Schaik	KVP	21-11-1945	22-11-1945	07-08-1948
Dr. L. G. Kortenhorst	KVP	13- 08-1948	12-08-1948	13-01-1963
Mr. F. J. F. M. van Thiel	KVP	25- 01-1963	29-01-1963	07-12-1972
Dr. Ir. A. Vondeling	PvdA	07-12-1972	07-12-1972	17- 07-1979
Dr. D. Dolman	PvdA	27- 06-1979	17-07-1979	14-09-1989
Drs. W. J. Deetman	CDA	n.v.t.	14-09-1989	01-12-1996
Drs. P. Bukman	CDA	n.v.t.	03-12-1996	19-05-1998
Mw. J. van Nieuwenhoven	PvdA	n.v.t.	20-05-1998	16-05-2002
Drs. F. W. Weisglas (tijdelijk voorzitter)	VVD	n.v.t.	16-05-2002	28-05-2002
Drs. F. W. Weisglas	VVD	n.v.t.	28-05-2002	29-11-2006
J. ten Hoopen (tijdelijk voorzitter)	VVD	n.v.t.	30-11-2006	05-12-2006
Mw. G.A. Verbeet	PvdA	n.v.t.	06-12-2006	20-09-2012
Mw. A. van Miltenburg (zie hieronder)	VVD	n.v.t.	25-09-2012	12-12-2015
Mw. drs. K. Arib	PvdA	n.v.t.	13-01-2016

Van Miltenburg trad af i.v.m. het rapport van de commissie Oosting over een deal met een crimineel. Van Miltenburg had vernietigde twee maal een anonieme brief over de deal.

Kortenhorst, Vondeling en Dolman hebben al tijdens hun voorzitterschap van de Tweede Kamer regelmatig over uiteenlopende aspecten van het parlementaire werk gepubliceerd.

Kortenhorst schreef van 1949 tot 1962 wekelijks een – overigens anonieme – brief in de Volkskrant over actuele politieke zaken onder de titel: Tussen Plein en Binnenhof.

Vondeling publiceerde in 1976 het boek: Tweede Kamer, lam of leeuw?, ’s-Gravenhage, over de plaats, invloed en werkwijze van de Tweede Kamer. In 1978 verscheen van zijn hand: Schijn des Kwaads. Bespiegelingen over gedragsregels voor politici, ’s-Gravenhage.

Onder de titel: Bericht van de voorzitter, schreef Dolman van 1983 tot 1986 wekelijks een commentaar in Trouw. Een groot aantal van zijn columns is in 1985 samen met redevoeringen van de kamervoorzitter in en buiten de kamer alsmede een tweetal artikelen uit Onze Taal in boekvorm uitgegeven: Van de stoel af gezien, ’s-Gravenhage.

In 2018 verscheen:  G.A. van der List, Boven de partijen. De voorzitter van de Tweede Kamer, uitgever: Elsevier Weekblad boeken. Het boek biedt, naast een historisch overzicht van de ontwikkeling van het voorzitterschap van de Tweede Kamer, portretten van de voorzitters na de oorlog. Zij zijn gebaseerd op uitvoerige interviews.