In de regel wijken de resultaten van de schaduwverkiezingen van INTOMART nauwelijks af van de werkelijke verkiezingsuitslag. Zie voor het verschil tussen de op de schaduwverkiezingen gebaseerde prognoses en de verkiezingsuitslagen tabel 5.
De opvallendste afwijking deed zich voor bij de verkiezingen voor het Europese Parlement in 1984. De PvdA bleek bijna 2% meer stemmen te behalen dan in de prognose was aangegeven, terwijl het C DA 1,5% lager uitkwam dan was voorspeld. Volgens de prognose zou het C DA de meeste zetels voor het Europese Parlement verkrijgen, terwijl de feitelijke uitslag de PvdA de meeste zetels deed toekomen.
uit de vergelijking van INTOMART -prognoses en werkelijke uitslagen blijkt, dat de afwijkingen voor de grotere partijen groter zijn dan die voor de kleinere partijen (zoals om statistische redenen overigens mag worden verwacht), maar zelden een over- of onderschatting van meer dan 1% bedragen. Slechts voor de opkomst bij de tweede-kamerverkiezingen van 1977 bedroeg het verschil met de prognose meer dan 2%
Tabel 5. Verschillen tussen intomart-prognoses en landelijke uitslagen (prognose minus werkelijk
|
TK77 |
PS78 |
EP79 |
TK81 |
PS82 |
TK82 |
EP84 |
TK86 |
PS87 |
TK89 |
|
|
CDA |
1,0 |
-1,4 |
-0,7 |
-0,6 |
0,0 |
0,7 |
1,5 |
-0,5 |
1,4 |
0,7 |
|
PvdA |
-0,3 |
0,5 |
1,0 |
0,4 |
0,0 |
-1,2 |
-1,9 |
0,5 |
-1,1 |
-0,1 |
|
VVD |
-0,5 |
0,6 |
0,4 |
0,2 |
-0,2 |
1,0 |
0,0 |
-0,4 |
-0,1 |
-0,8 |
|
D66 |
0,4 |
-0,1 |
-0,7 |
0,4 |
0,1 |
-0,2 |
-0,1 |
0,3 |
-0,2 |
0,4 |
|
PSP/CPN/PPR |
0,9 |
-0,5 |
0,1 |
-0,2 |
0,0 |
0,2 |
0,4 |
0,2 |
0,4 |
• |
|
EVP |
• |
• |
• |
0,0 |
• |
0,1 |
• |
• |
• |
• |
|
Groen Links |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
-0,1 |
|
SGP/GPV/RPF |
-0,8 |
0,0 |
0,2 |
-0,2 |
-0,2 |
-0,1 |
0,2 |
-0,1 |
-0,5 |
-0,1 |
|
RVP |
-0,4 |
0,2 |
• |
0,0 |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
|
DS’70 |
0,1 |
0,0 |
• |
•-0,1 |
• |
0,0 |
• |
• |
• |
• |
|
RKPN |
• |
• |
• |
-0,2 |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
|
CP/CD |
• |
• |
• |
• |
• |
-0,1 |
-0,5 |
-0,1 |
• |
-0,2 |
|
Eur Groenen |
• |
• |
• |
• |
• |
• |
0,5 |
• |
• |
• |
|
Overige |
-0,6 |
0,7 |
-0,1 |
0,0 |
0,3 |
-0,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|
Gemiddelde |
0,43 |
0,33 |
0,32 |
0,18 |
0,11 |
0,39 |
0,57 |
0,19 |
0,53 |
0,33 |
|
Maximaal |
1,0 |
1,4 |
1,0 |
0,6 |
0,3 |
1,2 |
1,9 |
0,5 |
1,4 |
0,8 |
|
Opkomst |
-4,3 |
-4,0 |
-0,3 |
0,6 |
1,6 |
-0,9 |
1,7 |
0,5 |
-1,0 |
-0,1 |
Toelichting:
Positieve waarden wijzen p een overschatting door Intomart; negatieve waarden geven aan onderschatting aan.
TK = verkiezingen voor de Tweede Kamer;
PS = verkiezingen voor de provinciale staten;
EP = verkiezingen voor het Europees Parlement
Bron: opgaven door Intomart.
Zie voor de door INTOMART gehanteerde procedure en recente resultaten:
- R. Keet (red.), Brandpunt Politiek Café, Hilversum, 1990, pp.197-227
- Verkiezingsonderzoek Tweede Kamer 6 september 1989, Hilversum, 1989.