Grondwetsherzieningen na 1848

Het ontstaan van de Grondwet van 1814 en de daarop volgende herzieningen zijn beschreven en gedocumenteerd in de volgende uitgaven:

Over de Grondwet van 1814:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Politieke organisatie en totstandkoming van de Grondwet van 1814”, pp. 196-203 en “Intermezzo: Twintig jaar grondwetgeving”, pp. 213-218
  • C. F. van Maanen, Aanteekeningen van het verhandelde over de Grondwet van 1814, Dordrecht, 1886
  • H. T. Colenbrander, Ontstaan der Grondwet, eerste deel: 1814, 1 s-Gravenhage, 1908. 

Over de grondwetsherziening van 1815:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Naar een Grondwet voor het Verenigd Koninkrijk”, pp. 204-212 ; en “Intermezzo: Twintig jaar grondwetgeving”, pp. 213-218
  • C. F. van Maanen, Aantekeningen van het verhandelde over de Grondwet van 1815, Dordrecht, 1887
  • H. T. Colenbrander, Ontstaan der Grondwet, tweede deel: 1815, 1 s-Gravenhage, 1909. 

Over de grondwetsherziening van 1840:

  • Herziening der Grondwet 1839-1840: gedrukten van de Staten-Generaal, ‘s-Gravenhage, 1840, 4 delen.

Over de grondwetsherziening van 1848:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Naar de Grondwet van 1848 (1840-1850), pp. 289-348
  • J. C. Voorduin, Geschiedenis en beginselen der Grondwet voor het Koningrijk der Nederlanden, Utrecht, 1848, 1 deel
  • Herziening der Grondwet 1847-1848:gedrukten van de Staten-Generaal, ‘s-Gravenhage, 1848, 3 delen
  • Het voorstel van de” Negen Mannen”: gedrukten van de Staten-Generaal, ‘s-Gravenhage, 1846, 1 deel. 

Over de grondwetsherziening van 1884:

  • Verslag van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk Besluit van 11-5-1883 (commissie-Heemskerk), ‘s-Gravenhage, 1884.

Over de grondwetsherziening van 1887:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Heemskerk laatste politieke karwei: de Grondwetsherziening van 1887”, pp. 424-439
  • A. R. Arntzenius, Handelingen over de herziening der Grondwet, 1 s-Gravenhage, 1888, 10 delen.

Over de Grondwetsherzienig van 1917:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Nederlands tweede democratie: de Grondwetsherziening van 1917”, pp. 570-576
  • F. J. A. Huart, Grondwetsherziening 1917 en 1922, Groningen, 1925
  • J. B. Kan, Handelingen over de herziening der Grondwet (van 1917), ‘s-Gravenhage, 1916-1918, 3 delen
  • Verslag van de Staatscommissie in verband met Subsidiëring Bijzonder Onderwijs ingesteld bij Koninklijk besluit van 31-12-1913 (commissie-Bos), ‘s-Gravenhage, 1916
  • Verslag van de Staatscommissie voor Evenredig Kiesrecht ingesteld bij Koninklijk besluit van 15-11-1913 (commissie-Oppenheim), ‘s-Gravenhage, 1914
  • Verslag van de Staatscommissie voor Kiesrecht ingesteld bij Koninklijk besluit van 24-3-1910 (commissie-Heemskerk), ‘sGravenhage,1912
  • Verslag van de Staatscommissie ingesteld bii Koninklijk besluit van 23-10-1905 (commissie-De Beaufort), ‘s-Gravenhage, 1906. 

Over de grondwetsherziening van 1922:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “‘De berg die een muis baarde’. De Grondwetsherziening van 1922”, pp. 607-611
  • F. J. A. Huart, Grondwetsherziening 1917 en 1922, Groningen,1925
  • Verslag van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk besluit van 20-12-1918 (commissie-Ruys de Beerenbrouck), ‘s-Gravenhage,1920. 

Over de grondwetsherziening van 1938:

  • J.Th.J. van den Berg en J.J. Vis, De eerste honderdvijftig jaar. Parlementaire geschiedenis van Nederland, 1796-1946, Amsterdam, Bert Bakker, 2013, “Constitutioneel paniekvoetbal: de Grondwetsherziening van 1938”, pp. 671-673
  • J.M.H.Dassen, De grondwetsherziening 1938, Nijmegen, 1938
  • Verslag van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk besluit van 24-1-1936 (commissie-De Wilde), ‘s-Gravenhage, 1936. 

Over de grondwetsherziening van 1946:

  • Bijlage 189, Handelingen Tweede Kamer, 1945-1946, Verslag van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk besluit van 22-2-1946 (commissie-Beel), nr. 4.

Over de grondwetsherziening van 1948:

  • Verslag van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk besluit van 29-9-1947 (commissie-Beel), ‘s-Gravenhage, 1948.

Over de Grondwetsherziening van 1953:

  • Rapport van de Commissie nadere Wijziging Buitenlandse Betrekkingen ingesteld bij ministeriële beschikking van 1-9-1954 (commissie-Kranenburg), ‘s-Gravenhage, 1955
  • Eindrapport van de Commissie nopens de Samenwerking tussen Regering en Staten-Generaal inzake het Buitenlands Beleid ingesteld bij beschikking van de minister-president van 25-4-1950 (commissie-Eysinga), ”s-Gravenhage, 1951
  • Interim-rapport van de Staatscommissie ingesteld bij Koninklijk besluit van 17-4-1950 (commissie-Van Schaik), ‘s-Gravenhage, 1951. 

Over de grondwetsherzieningen van 1956 en 1963 zijn geen aparte boekwerken verschenen. Vele stukken, waaronder de Bijlagen en Handelingen der Staten-Generaal over deze grondwetsherzieningen bevinden zich echter bij de Stafafdeling constitutionele zaken en wetgevingsaangelegenheden, en bij het archief van het Departement van Binnenlandse Zaken in ‘s-Gravenhage, waar zich vergelijkbare documentatie bevindt over de daaraan voorafgaande grondwetsherzieningen sinds 1922.

In 1966 verscheen De Proeve van een nieuwe Grondwet, Ministerie van Binnenlandse Zaken, ‘s-Gravenhage. Vanaf 1969 verschijnt een documentatiereeks bij dit ministerie onder de titel Naar een nieuwe Grondwet. Deel 1 van deze reeks was: Parlementaire geschiedenis van de Proeve van een nieuwegrondwet, onder redactie van H. Th. J. F. van Maarseveen, ‘s-Gravenhage, 1969.

Op 26 augustus 1967 stelde het kabinet-De Jong een nieuwe Staatscommissie van Advies inzake de Grondwet en de Kieswet (de commissie-Cals/Donner) in, die in 1968 en 1969 twee interimrapporten uitbracht, en in 1971 een Eindrapport uitgaf, vergezeld gaande van Tekstoverzichten, met de tekst van een ontwerp-grondwet en twee vergelijkende, artikelsgewijze overzichten van de bestaande Grondwet, de Proeve en de nieuw voorgestelde grondwet.

In de eerder genoemde Documentatiereeks van het Ministerie van Binnenlandse Zaken werden als delen 2, 3 en 4 Adviezen van politieke en maatschappelijke organen over de vernieuwing van Grondwet en Kieswet gebundeld (verschenen tussen 1969 en 197l).

In de daarop volgende delen van de Documentatiereeks is het volgende verschenen.

Over de grondwetsherziening van 1972:

  • Grondwetsherziening -1972, 5 delen, 1975-1976 (Documentatiereeks, delen 7-11)
  • De Parlementaire geschiedenis rond de algemene grondwetsherziening, 1969-1971, 2 delen, 1973 (Documentatiereeks, delen 5 en 6). 

Over de grondwetsherziening van 1983:

  • Algehele grondwetsherziening, 14 delen, 1979-1984 (Documentatiereeks, delen 15-32)
  • De parlementaire geschiedenis rond de algehele grondwetsherziening, 1978 (Documentatiereeks, deel 14)
  • Nota inzake het grondwetsherzieningsbeleid, 2 delen, 1977 (Documentatiereeks, delen 12 en 13).

Over de grondwetsherziening van 1987:

  • De grondwetsherziening 1987, 2 delen, 1992 (Documentatiereeks, delen 33 en 34).

Over de grondwetsherziening van 2002:

  • De grondwetsherziening 2002, 3 delen, 2003 (Documentatiereeks, delen 35, 36 en 37).

Over de grondwetsherziening van 2006:

  • De grondwetsherziening 2006, 3 delen, 2006 (Documentatiereeks, delen 38 en 39).

Over de grondwetsherziening van 2008:

  • De grondwetsherziening 2008, 1 deel, 2008 (Documentatiereeks, deel 40).
Scroll naar boven