De Gemeenteraad vergadert zoals eerder vermeld meestal eens per maand. De besluitvorming in de raad wordt veelal voorbereid door één of meer raadscommissies die worden voorgezeten door een raadslid. Ook kan een commissie overleggen met het college van B&W en met de burgemeester zodat niet telkens de volledige gemeenteraad met het college en/of de burgemeester hoeft te overleggen. Al naar gelang de grootte van de gemeente zijn er één of meerdere commissies die meestal thematisch zijn ingedeeld: bijvoorbeeld commissie bestuur, of commissie wijkzaken. De leden van de raad moeten evenredig vertegenwoordigd zijn in de commissies: de zetelverhouding in de raad moet worden weerspiegeld in de raadscommissie(s). Niet alleen raadsleden kunnen hun politieke partij vertegenwoordigen in de commissies. Ook zogenaamde fractievolgers kunnen namens hun partij het woord voeren in de commissies. Deze niet-raadsleden hebben geen uiteraard geen stemrecht in de vergaderingen van de gemeenteraad: zij zijn immers niet gekozen. Met name de kleinere fracties maken gebruik van fractievolgers: zodoende kunnen zij toch in alle commissies zitten en het woord voeren.

Zie over de rol van fractievolgers: M.A. Beukenholdt-ter Mors, Burgerleden in raadscommissies. Onderzoek naar de rol van burgerleden in de lokale politiek, Rotterdam, 2008.

Naast de raadscommissies zijn er nog andere soorten commissies: