|
beëdigd |
26-10-2017 |
|---|---|
|
ontslag aangeboden |
|
|
afgetreden |
|
|
zittingsduur kabinet |
|
Formatie |
|||
|---|---|---|---|
|
16-03-2017 |
Verkenner |
mevr. drs. E.I. Schippers |
VVD |
|
28-03-2017 |
Informateur |
mevr. drs. E.I. Schippers |
VVD |
|
30-05-2017 |
Informateur |
mr. H.D. Tjeenk Willink |
PvdA |
|
28-06-2017 |
Informateur |
dr. G. Zalm | VVD |
|
12-10-2017 |
Formateur |
drs. M.Rutte | VVD |
(zie hieronder voor bijzonderheden over deze kabinetsformatie)
|
Samenstelling kabinet |
|
|---|---|
|
ministers: 5 VVD, 4 CDA, 4 D66, 2 ChristenUnie, 1 PvdA |
|
|
staatssecretarissen: 3 VVD, 2 CDA, 2 D66, 1 ChristenUnie |
|
|
Ministers |
||
|---|---|---|
|
MP |
Drs. M. Rutte |
VVD |
|
Vice-MP |
H.M. de Jonge mw. drs. K.H. Ollongren (26-10-2017 – 1 november 2019. Tijdelijk teruggetreden in verband met ziekte. Bij haar terugkeer op 14 april 2020 bleef drs. W. Koolmees vice-premier namens D66 totdat Ollongren dit op 14 mei 2020 weer van hem overnam) drs. W. Koolmees (1-11-2019 – 14-05-2020 ) mw. drs. C.J. Schouten |
CDA D66 D66 ChristenUnie |
|
AZ |
Drs. M. Rutte (zie MP) |
VVD |
|
BZK |
mw. drs. K.H. Ollongren (26-10-2017 – 1 november 2019. Tijdelijk teruggetreden in verband met ziekte) R.W. Knops (1 november 2019 – 14-04-2020) mw. drs. K.H. Ollongren (14-04-2020 – ) |
D66 CDA D66 |
|
BtZ |
drs. H. Zijlstra (26-10-2017 – 13-02-2018) Reden aftreden: in 2016 verklaarde hij aanwezig te zijn geweest bij een bijeenkomst in 2006 op een buitenverblijf van de Russische president Poetin. Uit een onderzoek van De Volkskrant bleek dit niet waar te zijn. Zijlstra gaf toen aan zijn bron te hebben willen beschermen. De bron (van der Veer, Shell) gaf vervolgens aan dat Zijlstra de woorden van Poetin (deze zou gezegd hebben dat hij omliggende landen als Groot-Rusland beschouwde) onjuist had geïnterpreteerd. drs. S.A. Blok (7-03-2018 – |
VVD
VVD |
| Def | drs. A. Th. B. Bijleveld- Schouten (van 1 november 2019 tot 14 april 2020 ook minister voor de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst) |
CDA |
|
EZK |
ir. E.D. Wiebes |
VVD |
|
Fin |
mr. W.B. Hoekstra |
CDA |
|
I&W |
drs. C. van Nieuwenhuizen-Wijbenga |
VVD |
|
OCW |
mw. mr. drs. I.K. van Engelshoven |
D66 |
|
SZW |
drs. W. Koolmees |
D66 |
|
VWS |
H. M. de Jonge |
CDA |
|
J&V |
mr. dr. F.B.J. Grapperhaus |
CDA |
|
LNV |
mw. drs. C.J. Schouten |
ChristenUnie |
|
ZP |
mw. drs. S. van Veldhoven-van der Meer (van 1 november 2019 – 14-04-2020 minister voor Milieu en Wonen) |
D66 |
|
ZP |
mw. S.A.M. Kaag (minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) | D66 |
|
ZP |
drs. S. Dekker (minister voor Rechtsbescherming) | VVD |
|
ZP |
drs. A. Slob (minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media) | ChristenUnie |
|
ZP |
mr. drs. B.J. Bruins (minister voor Medische Zorg) (26-10-2017 – 19-03-2020) Afgetreden wegens oververmoeidheid als gevolg van de aanpak van de Coronacrisis)
drs. M.J. van Rijn (minister voor Medische Zorg) (23-03-2020 – 9-7-2020) (toegetreden op persoonlijke titel, de PvdA maakt geen deel uit van de regeringscoalitie) mw. drs. T. van Ark (minister voor Medische Zorg) (9-7-2020 – ) |
VVD
PvdA VVD |
|
Staatssecretarissen |
||
|---|---|---|
|
J&V |
M.G.J. Harbers (26-10-2017 – 21-05-2019) Reden aftreden: fouten die onder zijn verantwoordelijkheid zijn gemaakt bij het naar buiten brengen van criminaliteitscijfers van asielzoekers. Mw. mr. A. Broekers-Knol (11-06-2019 – |
VVD VVD |
|
BZK |
R.W. Knops (van 01-11-2019 tot 14-04-2020 minister BZK) |
CDA |
|
Fin |
drs. M. Snel (26-10-2017 – 17 december 2019) Afgetreden naar aanleiding van de behandeling door de Belastingdienst van ouders die verdacht werden van fraude met de kinderopvangtoeslag. Hij achtte zich niet in staat om de cultuurverandering bij de Belastingdienst, nodig gebleken onder andere naar aanleiding van de gemaakte fouten in deze zaak, te leiden. Drs. A.C. van Huffelen (19-01-2020 – ) Dr. J.A. Vijlbrief (19-01-2020 – ) |
D66
D66 D66 |
|
Def |
drs. B. Visser |
VVD |
| I&W | mw. drs. S. van Veldhoven-van der Meer (van 1 november 2019 tot 14 april 2020 minister Milieu en Wonen) |
D66 |
|
EZK |
mw. mr. drs. M.C. Keijzer |
CDA |
| SZW | mw. drs. T. van Ark (26-10-2017 – 9-7-2020) Benoemd tot minister voor Medische Zorg.
B. van ’t Wout (9-7-2020 – ) |
VVD VVD |
| VWS | drs. P. Blokhuis |
ChristenUnie |
ZETELAANTAL
Het aantal zetels van de regeringspartijen in de Tweede Kamer bedroeg oorspronkelijk 76 zetels (meerderheid van 1 zetel). Nadat Van Haga zich afsplitste van de VVD heeft de coalitie geen meerderheid meer (75 zetels).
Het aantal zetels van de regeringspartijen in de Eerste Kamer bedraagt 38 (meerderheid van 1 zetel).
DE FORMATIE
16 maart: Schippers (VVD) verkenner
Op 16 maart, de dag na de verkiezingen, sprak de voorzitter van de Tweede Kamer Arib met de voorzitters van de Tweede-Kamerfracties. Daarna stelde zij drs. E.I. Schippers (VVD) aan als ‘verkenner’ in de kabinetsformatie.
Schippers onderzocht welke opdracht aan een informateur gegeven zou kunnen worden. In eerste instantie zou haar verslag op 22 maart gereed zijn zodat de Kamer op 23 maart zou kunnen debatteren over de uitkomsten van de verkenning. Op 21 maart maakte Schippers echter bekend meer tijd nodig te hebben. De verkenning werd daarom eerst op maandag 27 maart naar de Kamer gezonden.
28 maart: Schippers (VVD) informateur
De Tweede Kamer debatteerde dinsdag 28 maart over het verslag van de verkenner en verzocht vervolgens per motie Schippers (VVD) om als informateur de mogelijkheden te onderzoeken van een coalitie van VVD, CDA, D66 en GroenLinks. In de motie staat verder dat de Voorzitter van de Tweede Kamer en de Koning met een zekere regelmaat zullen worden geïnformeerd over de voortgang van de informatiegesprekken. De motie werd aangenomen met de stemmen van VVD, CDA, D66, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, 50PLUS en DENK vóór.
15 mei: formatie mislukt
Op 15 mei gaf Schippers (VVD) haar opdracht terug: VVD, CDA, D66 en GroenLinks verschilden te zeer van mening over het migratievraagstuk. Haar eindverslag verscheen op 16 mei.
17 mei: Schippers (VVD) opnieuw informateur
Op 17 mei wees de Tweede Kamer opnieuw Schippers (VVD) aan tot informateur met als opdracht op korte termijn de mogelijkheden te verkennen die er op dit moment zijn voor de vorming van een kabinet dat kan rekenen op een vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal en daarbij aan te geven op welke wijze dit tot stand kan komen. PvdA, GroenLinks, de PvdD, DENK, 50PLUS, D66, de VVD, de SGP, het CDA, de ChristenUnie en de PVV stemden vóór.
Op 23 mei bleek een voortzetting van gesprekken tussen D66 en de ChristenUnie niet langer zinvol waarna Schippers op 29 mei haar eindverslag naar de Kamer deed toekomen en Tjeenk Willink als nieuwe informateur voorstelde.
30 mei: Tjeenk Willink informateur
Na het vastlopen van de onderhandelingen tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks benoemde de Tweede Kamer mr. H.D. Tjeenk Willink tot informateur. PVV en Forum voor Democratie stemden tegen de voordracht. Tjeenk Willink moet de mogelijkheid onderzoeken van een kabinet dat in voldoende mate op steun in de volksvertegenwoordiging kan rekenen, hierin zowel de mogelijkheden van een meerderheidskabinet als een minderheidskabinet in welke vorm dan ook mee te nemen, daarbij aan te geven op welke wijze dit tot stand kan komen en hierover verslag uit te brengen aan de Kamer met een advies over de voortgang van de kabinets(in)formatie.
12 juni: formatie mislukt
De poging om VVD, CDA, D66 en GroenLinks alsnog een coalitie te laten vormen mislukte, wederom was het migratievraagstuk het grootste struikelblok. Tjeenk Willink deed de oproep aan partijen om hun onderlinge blokkades (de SP sluit de VVD uit; VVD, D66 en CDA sluiten de PVV uit; D66 en ChristenUnie sluiten elkaar uit; de PvdA wil niet regeren) te heroverwegen. Op 21 juni praatten D66 en ChristenUnie weer met elkaar waarna op 22 juni een eerste gesprek plaats vond tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Op 24 juni vonden tussen die 4 partijen onderhandelingen plaats.
28 juni: Zalm (VVD) informateur
Op 28 juni debatteerde de Tweede Kamer over het eindverslag van informateur mr. H.D. Tjeenk Willink dat op 27 juni verscheen. Daarbij wees de Kamer Dr. G. Zalm (VVD) aan als nieuwe informateur. PvdA, GroenLinks, 50PLUS, D66, de VVD, de SGP, het CDA en de ChristenUnie stemden hier vóór. Zalm kreeg de opdracht de mogelijkheid te onderzoeken van een kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie dat streeft naar brede steun in de volksvertegenwoordiging.
10 oktober: eindverslag Zalm en presentatie regeerakkoord
Informateur Zalm overhandigde op 10 oktober 2017 zijn eindverslag aan Tweede Kamervoorzitter Arib. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie presenteerden eveneens op die dinsdag hun regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’.
12 oktober: Rutte (VVD) formateur
Op 12 oktober debatteerde de Tweede Kamer over het eindverslag van informateur Gerrit Zalm. Daarbij wees de Kamer Mark Rutte (VVD) aan als formateur. Rutte kreeg als formateur de opdracht om een kabinet te vormen van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie. Op 20 oktober ontving Rutte gelijktijdig de fractievoorzitters Sybrand van Haersma Buma, Alexander Pechtold en Gert-Jan Segers.
13 oktober: de Koning wordt geïnformeerd
Vrijdag 13 oktober sprak de Koning met Tweede Kamervoorzitter Arib, Eerste Kamervoorzitter Broekers-Knol, vice-voorzitter van de Raad van State Donner en formateur Rutte.
25 oktober: eindverslag Rutte
Formateur Mark Rutte bood woensdag 25 oktober zijn eindverslag aan aan de voorzitter van de Tweede Kamer Arib.
26 oktober: kabinet Rutte III beëdigd.
Op 26 oktober werd het Kabinet-Rutte III op Paleis Noordeinde beëdigd
1 en 2 november: debat over de regeringsverklaring
Literatuur en achtergrond:
Zie voor alle Kamerstukken over de formatie van 2017 : Bijlage 34.700, Handelingen Tweede Kamer, 2016-2017, nr. 1 e.v.
In opdracht van het Presidium van de Tweede Kamer gaat een commissie onder leiding van prof. mr. Paul Bovend’Eert (Radboud Universiteit) de procedure van de kabinetsformatie van 2017 evalueren.
Over de formatie van het derde kabinet Rutte verscheen in 201
TAAKVERDELING KABINET
De verdeling van taken en portefeuilles tussen ministers, ministers zonder portefeuille en staatssecretarissen staat in het document portefeuilleverdeling kabinet rutte III.
Zie voor de taakverdeling na 1 november 2019 in verband met het tijdelijk terugtreden van minister Ollongren het nieuwsbericht van de Rijksoverheid.
Op 25 september 2020 werd een nieuwe taakverdeling tussen de bewindslieden op VWS van kracht omdat minister De Jonge zich vrijwel geheel richt op de bestrijding van het Coronavirus.
VERVANGINGSREGELING
Bij Besluit van 26 oktober 2017 nr. 2017001818 is de vervangingsregeling voor het kabinet-Rutte III vastgesteld. Die regeling geldt voor de vervanging van een minister die, om wat voor reden dan ook, tijdelijk afwezig is.
Hoofdregel is, dat een minister vervangen wordt door de staatssecretaris van hetzelfde ministerie voor zover en voor zolang de minister in de gelegenheid is om de staatssecretaris aanwijzingen te geven. De staatssecretaris kan in die gevallen met raadgevende stem aan de vergadering van de ministerraad deelnemen. Sinds 19 januari 2020 kent het departement van Financiën twee staatssecretarissen. Daarbij is geregeld dat de minister wordt vervangen door staatssecretaris dr. J.A. Vijlbrief. Indien ook die afwezig is, wordt de
minister vervangen door staatssecretaris drs. A.C. van Huffelen. Als de staatssecretaris niet als vervanger kan optreden (doordat ook hij afwezig is, of het ministerie geen staatssecretaris heeft, of de minister geen aanwijzingen kan geven aan de staatssecretaris) dan wordt de minister vervangen door een andere minister. Daarbij geldt de volgende regeling:
- Algemene Zaken: H.M. de Jonge, bij diens afwezigheid drs. K.H. Ollongren en bij diens afwezigheid drs. C.J. Schouten
- Buitenlandse Zaken: S.A.M. Kaag en bij diens afwezigheid drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten
-
Justitie en Veiligheid: drs. S. Dekker
-
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties : mr. dr. F.B.J. Grapperhaus
-
Onderwijs, Cultuur en Wetenschap: drs. A. Slob
-
Financiën: drs. W. Koolmees
-
Defensie: drs. S.A. Blok en bij diens afwezigheid S.A.M. Kaag
-
Infrastructuur en Waterstaat: ir. E.D. Wiebes
-
Economische Zaken en Klimaat: drs. C. van Nieuwenhuizen-Wijbenga
-
Sociale Zaken en Werkgelegenheid: drs. C.J. Schouten
- Volksgezondheid, Welzijn en Sport: drs. M.J. van Rijn
- Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: drs. W. Koolmees
- minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking: drs. S.A. Blok en bij diens afwezigheid drs. A.Th.B. Bijleveld-Schouten
-
minister voor Rechtsbescherming: mr. dr. F.B.J. Grapperhaus
-
minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs: mr. drs. I.K. van Engelshoven
-
minister voor Medische Zorg: H.M. de Jonge.
Als deze regeling niet kan worden toegepast doordat ook de vervanger afwezig is, dan wordt de minister vervangen door de Minister-President.
Als die er ook niet is vervangt H.M. de Jonge, bij diens afwezigheid drs. K.H. Ollongren en bij diens afwezigheid drs. C.J. Schouten de minister.
Als ook die afwezig is, dan vervangt de oudst aanwezige minister in jaren.