In de periode 1865-1875 ontstonden de eerste werknemersorganisaties in Nederland. Pas later, onder invloed van overheidsbemoeienis op het sociale terrein en de groei van vakbonden, werden werkgeversverenigingen opgericht en hielden ondernemersorganisaties zich meer bezig met de sociale kwestie.
Opkomst en vroege institutionalisering
Laatst bijgewerkt 1 april 2003