Zoals in paragraaf twee is aangegeven kent de provincie in Nederland een merkwaardige geschiedenis, althans in de periode dat ons grondgebied een zelfstandige staat vormt. Tijdens de Republiek zijn de gewesten het belangrijkste bestuursorgaan, omdat zij gezamenlijk de soevereiniteit dragen. In de Bataafs Franse tijd verliest de provincie deze status compleet en zal vanaf dat moment althans in de waarneming de minst belangrijke onder de bestuurslagen zijn. Deze opvatting is algemeen aanvaard, maar behoeft de nodige nuancering.