Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat houdt zich voor wat betreft de Rijksoverheid bezig met de ontwikkeling en het functioneren van de infrastructuur in Nederland. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat valt te beschouwen als de dienst voor openbare werken van de rijksoverheid.

De verkeerstaak van het ministerie omvat zowel het particulier als het openbaar vervoer, het vervoer over de weg, over de rails, het water en via de lucht. De hoofddoelstelling is de bevordering van de verkeersmobiliteit, zodat een evenwichtige economische en maatschappelijke ontwikkeling mogelijk wordt gemaakt. Naast de zorg voor het verkeer en de mobiliteit is traditioneel de waterstaat een kerntaak. De waterstaat omvat de zogeheten „natte” en „droge” waterstaat. De natte waterstaat betreft het bevaarbaar houden van rivieren en andere waterwegen en het onderhoud en aanleg van dijken. Het ministerie onderhoudt op dit terrein contacten met provincies en waterschappen. De „droge” waterstaat heeft betrekking op onder andere wegaanleg en -onderhoud. Voor deze taken bestaat de Rijkswaterstaat als uitvoerende instantie.

Tenslotte heeft het ministerie het toezicht op het post- en telecommunicatie- verkeer. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut behoort eveneens tot de organisatie van het ministerie.